Nagroda Literacka „Juliusz” została przyznana po raz pierwszy w 2016 roku. Od 2019 roku przyznawana jest za najlepszą biografię napisaną i wydaną po polsku w roku poprzednim. Ogólnopolska nagroda na najlepszą biografię powstała w Rybniku na kanwie jednego z najstarszych wydarzeń literackich w Polsce czyli Rybnickich Dni Literatury.  Książki do konkursu mogły zgłaszać między innymi wydawnictwa, osoby reprezentujące instytucje kultury oraz media o charakterze literackim, a także członkowie kapituły konkursowej.

Do tegorocznej nagrody zgłoszono 40 pozycji:

1. „Nic się nie działo. Historia życia mojej babki” – Tomasz S. Markiewka
2. „Zagrani na śmierć. Mroczne ścieżki polskiego undergroundu” – Tomasz Lada
3. „Skóra i ćwieki na wieki. Moja historia metalu” – Jarek Szubrycht
4. „Poli Raksy twarz” – Krzysztof Tomasik
5. „Zełenski” – Wojciech Rogacin
6. „Antoni Piechniczek. Bezkompromisowa biografia” – Paweł Czado, Beata Żurek
7. „Wojna jest kobietą. Historie kobiet, które doświadczyły okrucieństwa II wojny światowej” – Monika Fibic
8. „Budowanie świata. Wokół twórczości Tomasza Mańkowskiego” – Michał Wiśniewski
9. „Chłopiec, który był trzeci” – Karolina Pietrusinska
10. „Kocio Kozioł Senator. Biografia Krzysztofa Kozłowskiego” – Andrzej Brzeziecki

11. „Franciszek Szczepańczyk. Życie i dzieło kronikarza codzienności” – Jarosław Zawisza
12. „Ptak w sieci” – Jadwiga Rudnicka
13. „Wspomnienia Zofii” – Władysława Magiera
14. „Holland. Biografia od nowa” – Karolina Pasternak
15. „Witkiewicz, ojciec Witkacego” – Natalia Budzyńska
16. „Żongler. Romain Gary” – Agata Tuszyńska
17. „Lodołamaczka, Swiatłana Cichanouska” – Rusłan Szoszyn
18. „Stanisław Leszczyński. Król polonus” – Krzysztof Lewandowski
19. „Moi ważni. Portrety prywatne” – Barbara Gruszka-Zych
20. „Sygnał w zenicie” – Krzysztof Siwczyk

21. „Churchill. Opowieść o przegranym zwycięzcy” – Nina Smolar
22. „Samotnica. Dwa życia Marii Dulębianki” – Karolina Dzimira-Zarzycka
23. „Trzy tłumaczki” – Krzysztof Umiński
24. „Hubner” – Grzegorz Kozak
25. „Kobiety, których nie ma. Bezdomność kobiet w Polsce” – Sylwia Góra
26. „100 najodważniejszych polskich piosenek” – Jakub Krzyżański, Marcin Mieszczak
27. „Wałęsa. Gra o wszystko” – Krzysztof Brożek
28. „Dziady i dybuki” – Jarosław Kurski
29. „Szklane ptaki. Opowieść o miłościach Krzysztofa Kamila Baczyńskiego” – Katarzyna Zyskowska
30. „Kopernik. Rewolucje” – Wojciech Orliński

31. „Cokoły przechodnie. Życiorysy z pogranicza” – Piotr W. Fuglewicz
32. „Vetulani. Piękny umysł, dzikie serce” – Katarzyna Kubisiowska
33. „Adam” – Cezary Harasimowicz
34. „Słońca bez końca. Biografia Kory” – Beata Biały
35. „Ty pieronie! Biografia Franciszka Pieczki” – Magda Jaros
36. „Igor Mitoraj. Polak o włoskim sercu” – Agnieszka Stabro
37. „Dom pod wiecznym piórem. Leksykon legendarnego Domu Literatów w Krakowie” – Jan Polewka
38. „Byłem fotografem w Auschwitz. Prawdziwa historia Wilhelma Brassego” – Anna Dobrowolska
39. „Notatki psychiatry z Lublina” – Janusz Perzyński
40. „Alfred Szklarski – sprzedawca marzeń. Pierwsza biografia twórcy przygód Tomka Wilmowskiego” – Jarosław Molenda.

Spośród nadesłanych książek tegoroczna kapituła do 30 czerwca 2023 r. wybierze 5 nominowanych biografii, natomiast zwyciężczynię lub zwycięzcę poznamy na gali, która odbędzie się 21 października w Teatrze Ziemi Rybnickiej. Laureat otrzyma 50.000 zł oraz statuetkę, jak również zaproszenie do prac przyszłorocznej kapituły.
Więcej na temat konkursu, na stronie GÓRNOŚLĄSKIEJ NAGRODY LITERACKIEJ „JULIUSZ”.

Dotychczasowi laureaci Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz”:
2016 – Małgorzata Czyńska  „Kobro. Skok w przestrzeń”

2017 – Monika Muskała „Między Placem Bohaterów a Rechnitz. Austriackie rozliczenia”

2018 – Robert Rybicki „Dar Meneli”

2019 – Aleksander Kaczorowski „Ota Pavel. Pod powierzchnią”

2020 – Agnieszka Dauksza „Jaremianka. Biografia”

2021 – Marta Grzywacz  „Nasza pani z Ravensbrück”

2022 – Artur Domosławski „Wygnaniec. 21 scen z życia Zygmunta Baumana”

Nagrodzie patronuje żyjący w XIX wieku Juliusz Roger, człowiek umiejętnie łączący różne dziedziny wiedzy i zasłużony dla miasta, osoba niezwykła, wielowymiarowa, lekarz, entomolog, etnolog, zakochany w ludziach i kulturze Górnego Śląska.